ในปัจจุบันเมื่อพูดถึง เครื่องดนตรีไทย เรามักจะเข้าใจกันแต่เพียง เครื่องดนตรี ที่ใช้บรรเลงกันอยู่ใน วงดนตรีไทย ทั่ว ๆ ไปเท่านั้น ความจริงแล้ว เครื่องดนตรีไทย ยังมีอีกมากมาย รวมถึง เครื่องดนตรีไทย โบราณที่เลิกใช้แล้ว หรือ เครื่องดนตรีไทย ที่ใช้ในงานพระราชพิธีต่าง ๆ และ เครื่องดนตรีพื้นเมืองของภาคต่าง ๆ ดังนั้น เพื่อที่จะได้รู้จัก และมีความรู้เกี่ยวกับ เครื่องดนตรีไทย กว้างขวางขึ้น ต่อไปนี้จะได้กล่าวถึง เครื่องดนตรีไทย โดยแยกเป็น 3 ประเภทใหญ่ ๆ คือ
เครื่องดนตรีไทย ที่ใช้บรรเลงกันอยู่ใน วงดนตรีไทย ในปัจจุบัน
เครื่องดนตรีไทยโบราณ และ เครื่องดนตรีไทยที่ใช้ในงานพระราชพิธี
เครื่งอดนตรีไทยพื้นเมือง
เครื่องดนตรีไทย ที่ใช้บรรเลงกันอยู่ในวงดนตรีไทยในปัจจุบัน ได้แก่
เครื่องดีด
เครื่องดนตรีไทย ประเภทเครื่องดีด ที่ยังนิยมใช้บรรเลงกันอยู่ใน วงดนตรีไทย ในปัจจุบันนี้ มีอยู่ชนิดเดียว คือ
จะเข้ เป็นเครื่องดีดที่มีเสียงกันวานไพเราะมาก เข้าใจกันว่า จะเข้ ได้รับการปรับปรุงมาจากพิณ เพื่อให้นั่งดีดได้สะดวกและไพเราะ จึงวางราบไปตามพื้น ตัวจะเข้ ทำด้วยไม้แก่นขนุนท่อนเดียวกัน มีเท้ารองตอนหัว 4 อัน และปลายหางอีก 1 อัน มี 3 สาย เป็นลวดทองเหลือง 1 สาย และสายเอ็น 2 สาย ใช้ดีดด้วยไม้ดีดกลมปลายแหลม ทำด้วยกระดูกสัตว์หรืองา เวลาดีดเคียนไม้ดีดด้วยเส้นด้าย ติดกับปลายนิ้วชี้ของผู้ดีด และใช้นิ้วหัวแม่มือกับนิ้วกลาง ช่วยกันจับเพื่อให้มีกำลัง จะเข้ ใช้บรรเลงร่วมใน วงเครื่องสาย และ วงมโหรี หรือใช้บรรเลงเดี่ยวประกอบการแสดง "ฟ้อนแพน"